تاسيسات

سالن يا سالن هاي تاسيسات ( محل نصب ديگ هاي بخار , پمپ ها , فيلتر هاي اب , منابع گاز , کا رگاه هاي مختلف و غيره ) بايد از ساختمان اصلي کارخانه جدا , ولي نزديک به ان باشد تا اتلا ف انرﮋي به حدا قل برسد. درنصب لوله هاي ارتباطي بين واحد تاسيسا ت و کارخانه , ارتفاع بايد طوري در نظر گرفت که کاميون هاي حمل ونقل بتوانند بدون اشکال از زير انها عبور کنند . همچنين کليه لوله هابايد متنا سب شرايط جوي محل , عايق پيچي شوند.

انبار ها

در يک کارخانه غذايي, بسته به نوع توليد ات , انبار هاي مختلفي ساخته مي شوند که از ان جمله است:
1 ) انبار مواد اوليه ( شيشه , قوطي , برچسب , انواع ادويه , شکر وغيره )
2) انبار مواد شيميايي ( سولفور ها , مواد رنگي , سوربات ها , سود سوز اور ,
مواد شست وشو و مواد ضدعفوني کننده وامثالهم )
3) انبار وسايل يدکي و وسايل کوچک
4) انبا وسايل توليد شده .
سهم هر يک از اين انبار ها بستگي به نوع کار واحد توليدي دارد . در کارخانه هاي کنسرو فراورده هاي فصلي , پيشنهاد مي شود که سهم انبار فراورده هاي مختلف توليد شده , 50 درصد ظرفيت کل توليد سال باشد, گر چه اين فضا زياد به نظر مي رسد , ولي در بسياري ازموارد اوليه وبسته بندي در مدت کوتاه , فضاي اضا في را بسيار مفيد مي سازد .براي انبار ها بايد درهاي بلند و بزرگ کاميون رو , پيش بيني شود و نصب ديوار هاي ضد اتش سوزي احتمل خطر وخرج بيمه را به مقدار قابل ملا حظه اي کم مي کند. براي استفاده بهتر از فضاي انبار لازم است ان را به بلو ک هايي خط کشي کرد و محل تقريبي هر محصول را تعين کرد. براي اين منظور بايد فراورده ها يي را که کمتر در انبار مي مانند را در دسترس وفراورده ها يي را که مي بايد مدت ها در انبار بمانند در قسمت هاي عقب تر انبار قرار داد .دماي انبار در زمستا ننبايد از صفر پايين تر برود , زيرا در غير اين صورت احتمال يخ زدگي که باعث شکسته شدن شيشه ها و فساد فيزيکي غذا ها( شکسته شدن کلوئيدي و جدا شدن سرم مدار مايع از جامد) مي شود , زياد خواهد بود . اختلا ف زياد دما در روز هاي مرطوب , باعث نشت رطوبت روي کارتن ها و بسته هاي غذا يي شده و احتمال رشد کپک را بيشتر مي کند و لذا در مواقع لزوم بايد امکان گرم کردن انبارها وجود داشته باشد.

ارتفاع سقف

بلندي سقف بايد به اندا زه اي باشد که کليه وسايل نقاله از قبيل تسمه نقا له , انتقا ل بسته هاي خالي از خارج و نيز بارگيري فراورد ه هاي توليد شده از داخل انبار ها به بيرون به راحتي انجام شود.
ارتفاع 8_7 متر براي بسياري از کارخانه هاي مواد غذا يي , ارتفاع خوبي به شمار مي رود , زيرا هنگام کار , هواي گرم وبخا ر اب و مواد تبخير شده ديگر بلا رفته و هواي زيرين که کارگران در ان کار مي کنند , نسبتا تميز باقي مي ماند.از طرفي ارتفاع زياد سبب مي شود که نقل و انتقا لات ظروف بسته بندي شده توسط تسمه نقا له به راحتي صورت گيرد; بدون اينکه دست وپاگير باشد ويا سر راه وسايل ديگر قرار گيرد . از نظر تهويه و روشنا يي پنجره هاي زير, سقف بلند مي تواند کمکي به سيستم تهويه و روشنا يي باشد .


تصفيه فا ضلا ب

پيش بيني تصفيه فا ضلا ب اب کارخانه ها قبلا مورد تاکيد واقع شد . حجم فا ضلاب هر کارخانه با توجه به گسترش ان در اينده بايد تا حد امکان به طور دقيق محاسبه شده و براي تصفيه ان پيش بيني لازم به عمل ايد. در صورت نزديکي به دريا يا رود خانه بزرگ و اجازه قا نوني , ممکن است فا ضلا ب را را رقيق کردن به ميزان معين وارد انها ساخت . در اين صورت تعداد B.O.P فاضلا ب بايد از حد خاصي که شهر داري ها تعين مي کنند , تجا وز نکند. در صورتي که چنين امکا ني وجود نداشته باشد , کارخانه ها بايد پيش بيني هاي لازم را براي تصفيه فاضلا ب کار خانه بنمايد . براي اين کار ممکن است از تانک هاي تخمير براي کارخانه هاي کوچک و يا از فيلترهاي تصفيه و يا مرداب ها براي حجم زياد
فاضلا ب کارخانه هاي بزرگ استفاده کرد عبارتست از مقدار O2 لازم بر
حسب قسمت در ميليون براي تخمير هوازي , و اکسيداسيون کامل مواد الي يک
فاضلا ب که معمولا ان را در 20 درجه سانتي گراد و به مدت 5 روز محاسبه مي کنند. هر چه.BOP کمتر باشد اضافه کردن فا ضلا ب به اب هاي راکد ومتحرک , خطر کمتري براي موجو دات زنده , مانند ماهي و غيره خواهد داشت.

پيش بيني تصفيه فا ضلا ب اب کارخانه ها قبلا مورد تاکيد واقع شد . حجم فا ضلاب هر کارخانه با توجه به گسترش ان در اينده بايد تا حد امکان به طور دقيق محاسبه شده و براي تصفيه ان پيش بيني لازم به عمل ايد. در صورت نزديکي به دريا يا رود خانه بزرگ و اجازه قا نوني , ممکن است فا ضلا ب را را رقيق کردن به ميزان معين وارد انها ساخت . در اين صورت تعداد B.O.P فاضلا ب بايد از حد خاصي که شهر داري ها تعين مي کنند , تجا وز نکند. در صورتي که چنين امکا ني وجود نداشته باشد , کارخانه ها بايد پيش بيني هاي لازم را براي تصفيه فاضلا ب کار خانه بنمايد . براي اين کار ممکن است از تانک هاي تخمير براي کارخانه هاي کوچک و يا از فيلترهاي تصفيه و يا مرداب ها براي حجم زياد
فاضلا ب کارخانه هاي بزرگ استفاده کرد عبارتست از مقدار O2 لازم بر
حسب قسمت در ميليون براي تخمير هوازي , و اکسيداسيون کامل مواد الي يک
فاضلا ب که معمولا ان را در 20 درجه سانتي گراد و به مدت 5 روز محاسبه مي کنند. هر چه.BOP کمتر باشد اضافه کردن فا ضلا ب به اب هاي راکد ومتحرک , خطر کمتري براي موجو دات زنده , مانند ماهي و غيره خواهد داشت.

دفا تر وازمايشگاه

دفا تر اداري و ازمايشگاه ها , بخش ديگري از تاسيسات کار خانه مي باشند . معمولا دفا تر از کارخانه جدا بوده , اما ازما يشگاه در کنار ان قرار دارد . بخش کمک هاي اوليه , بايد به صورت واحدي مستقل باشد و بخش هاي تعميرات و انبارهاي مواد ا و ليه و غيره نيز بايد از سا لن هاي توليد جدا باشند . در ساختمان تمتم اين واحدها بايد امکان توسعه و گسترش انها در اينده , مورد توجه قرار گيرد .

پيش بيني هاي بهدا شتي

اطراف کارخانه بايد به طرز جا لبي , محو طه سازي ودر صورت لزوم زهکشي شود. ديوار هاي داخلي بايد حداقل تا ارتفاع 2 متري از کاشي هاي قابل شست وشو پوشانده شود .( بستگي به نوع محصول , ارتفا ع کاشي ممکن است تا سقف هم برسد ) . کف کارخانه علاوه بر ضد اسيد بودن بايد به راحتي قابل شست وشو باشد. گوشه هاي ديوار ومحل اتصا ل ديوار ها و کف را مي بايد با کاشي هاي مورب ساخت تا محل تجمع گرد وخاک و غيره نشود .در صورت استفاده از کاشي يا رنگ هاي قابل شست وشو بايد از رنگ هاي روشن که کثا فات را به راحتي نشان مي دهد استفاده کرد .قسمت توليد بايد تا حد امکان از بقيه قسمت ها مجزا باشد .

سيستم تهويه

براي تهويه بايد از سيستم هواي فيلتر شده استفاده کرد . در اين سيستم , هواي خارج پس از فيلتر شدن و در صورت لزوم گرم يا خنک شدن از طريق کا نا ل هاي جانبي داخل پمپ مي شود . اين سيستم سبب مي شود که هواي داخل کارخانه از در ب ها خارج شده و مانع ورود گرد وغبار و حشرات به داخل شود. قدرت اين د ستگاه ها بايد به حدي باشد که بتواند در هر 25 دقيقه يک بار هواي داخل کارخانه را عوض کند . در اين مکان ها استفاده از پنکه هاي سقفي پيشنهاد نمي شود , مگر براي مواقع استثنا يي که حجم بخار داخل به قدري باشد که تهويه معمولي از عهده خارج کردن ان برنيا يد . در مقايسه با فعا ليت يک کارخانه با خصوصيات فوق , کارگاه هاي زير پله اي از امکا نا ت غير استا ندارد و حداکثر الودگي ها ,محصولاتي به ظا هر شيکي را به با زا ر عرضه مي کنند که از نظر کيفيت وبهداشت به دور از بازرسي و کنترل هاي ماموران است.مصرف کننده بايد از جزئيات توليد استاندارد با خبر باشد و توليد کننده محصولات استاندارد نيز وظيفه دارد , جز ئيات کار خود را براي اگاهي مصرف کننده اطلا ع رساني کند تا هم تفاوت توليد استاندارد با تقلبي مشهود شود وهم سرمايه گذاري در اين رشته بي اجر وپاداش نماند.